Amerika Qo'shma Shtatlari, Biden va Trump ma'muriyatlari davrida, G'azo urushi boshlanganidan beri Isroilga kamida 21,7 milliard dollar harbiy yordam ko'rsatgan. Bu haqda seshanba kuni e'lon qilingan yangi akademik tadqiqotda aytiladi.
Brown Universitetining Watson Xalqaro va Jamoat Ishlari Maktabidagi Costs of War loyihasi tomonidan chop etilgan yana bir tadqiqotga ko'ra, AQSh so'nggi ikki yil ichida Yaqin Sharqdagi xavfsizlik yordami va operatsiyalariga taxminan 10 milliard dollar ko'proq mablag' sarflagan.
Hisobotlar asosan ochiq manbalarga asoslangan bo'lsa-da, ular AQShning yaqin ittifoqchisi Isroilga harbiy yordami va Yaqin Sharqdagi to'g'ridan-to'g'ri harbiy ishtiroki xarajatlari bo'yicha eng batafsil ma'lumotlarni taqdim etadi.
Davlat departamenti 2023 yilning oktyabr oyidan beri Isroilga berilgan harbiy yordam miqdori haqida darhol izoh bermadi. Oq uy esa savollarni yordamning faqat bir qismini nazorat qiluvchi Pentagonga yo'naltirdi.
Ushbu hisobotlar, Kongressga ochiq e'lon qilingan ma'lumotlarga asoslangan holda, Prezident Donald Trump G'azodagi urushni tugatishga chaqirayotgan bir paytda e'lon qilindi.
Isroil va Hamas rasmiylari bu hafta Misrda bilvosita muzokaralarni boshladi, chunki Hamas AQSh rejasining ba'zi elementlarini qabul qildi va Isroil ham uni qo'llab-quvvatlashini bildirdi.
Isroilni keskin tanqid qiluvchi hisobotlarda aytilishicha, AQSh yordamisiz Isroil G'azodagi urushni davom ettira olmas edi. Shuningdek, turli ikki tomonlama kelishuvlar asosida Isroil uchun kelajakda o'nlab milliard dollar mablag' ajratilishi rejalashtirilgan.
Asosiy hisobotga ko'ra, AQSh urushning birinchi yilida — Demokrat prezident Jo Bayden davrida — Isroilga 17,9 milliard dollar, ikkinchi yilda esa 3,8 milliard dollar ajratgan. Ba'zi harbiy yordam allaqachon yetkazib berilgan, qolgan qismi esa kelgusi yillarda taqdim etilishi rejalashtirilgan.
Ushbu hisobot Vashingtonda joylashgan Quincy Institute for Responsible Statecraft bilan hamkorlikda tayyorlangan.
Ba'zi pro-Isroil guruhlar institutni izolyatsionist va Isroilga qarshi deb ayblashgan, biroq tashkilot bu ayblovlarni rad etadi.
Yaqin Sharqdagi kengroq harbiy faoliyat, masalan, Yaman Xutilariga va Eron yadroviy inshootlariga hujumlar bo'yicha AQSh xarajatlarini tahlil qiluvchi ikkinchi hisobot, 2023 yil 7 oktyabrdan beri bu xarajatlarni 9,65 milliard dollardan 12 milliard dollargacha baholaydi. Shuningdek, Eron va unga aloqador xarajatlar uchun 2 milliarddan 2,25 milliard dollargacha mablag' sarflangani aytiladi.
Isroil kuchlari 2023 yil oktyabrdan beri G'azoda 67 mingdan ortiq falastinlikni, asosan ayollar va bolalarni, o'ldirgan. Tinimsiz bombardimonlar hududni yashashga yaroqsiz holga keltirdi, ommaviy ko'chishlar, ocharchilik va kasalliklarning tarqalishiga olib keldi.
