Erdo'g'an: Tashrifimiz Turkiya-AQSh munosabatlarida yangi davrni boshlab berdi

Turkiya prezidenti Erdo'g'an Donald Tramp bilan uchrashuvi Turkiya-AQSh munosabatlarida burilish nuqtasi bo‘lganini ta'kidladi.

President Erdogan says his recent visit to the US and subsequent phone calls with Trump yielded “encouraging signals” on key issues. / Turkish Presidency

Prezident Rajab Toyyib Erdo‘g‘anning aytishicha, Turkiya va AQSh o‘zaro munosabatlarda “yangi va ijobiy bosqich”ga o‘tgan. Bu bayonot AQSh Prezidenti Donald Tramp bilan mudofaa, savdo va mintaqaviy barqarorlik masalalariga bag‘ishlangan yuqori darajadagi muzokaralardan so‘ng berildi.

Chorshanba kuni Ozarbayjondan qaytish chog‘ida jurnalistlarga gapirgan Erdo‘g‘an, AQShga qilgan so‘nggi tashrifi va Tramp bilan bo‘lgan telefon suhbatlari ikki davlat o‘rtasidagi so‘nggi yillarda taranglashgan munosabatlar bo‘yicha “umidli signallar” berganini aytdi.

“Biz F-35 dasturi va CAATSA sanksiyalari haqida gaplashdik va Prezident Trampdan konstruktiv xabarlar oldik,” dedi Erdo‘g‘an.

“Turkiya F-35 loyihasida to‘lovchi hamkor hisoblanadi. Bizni dasturdan chiqarib tashlash adolatsizlik edi va biz bu masalani hal qilish uchun ishlayapmiz,” dedi u.

Erdo‘g‘an qo‘shimcha qildi, qiruvchi samolyot loyihasi va sanksiyalarni bekor qilish bo‘yicha texnik muzokaralar davom etmoqda.

“Umid qilamizki, bu jarayonlar ijobiy yakunlanadi,” dedi u. “Bizning tashrifimiz Turkiya-AQSh munosabatlarida yangi davrni boshladi — bu do‘stlik va muloqotni mustahkamlaydi.”

Halkbank ishi “endi muammo emas

Prezident, shuningdek, Anqara va Vashington o‘rtasidagi munosabatlarni buzgan uzoq davom etgan Halkbank ishi amalda hal qilinganini aytdi.

“Prezident Tramp menga to‘g‘ridan-to‘g‘ri, uchrashuvlarimizda ham, so‘nggi telefon suhbatimizda ham, ‘Halkbank masalasi biz uchun tugadi,’ deb aytdi,” dedi Erdo‘g‘an. “Bu bayonot siyosiy irodaning muhim ifodasidir.”

Ba’zi protsessual qadamlar qolgan bo‘lsa-da, Erdo‘g‘an bu masalaning yaqin orada rasmiy ravishda yopilishini kutayotganini aytdi.

“Biz bu jarayonni tez va ijobiy yakunlashni xohlaymiz,” deb qo‘shimcha qildi u.

Turkiyaning G‘azo sulhidagi roli

Erdo‘g‘an, shuningdek, G‘azo va Suriya bilan bog‘liq mintaqaviy inqirozlar haqida gapirdi va Turkiyaning diplomatiya va xavfsizlik bo‘yicha muvofiqlashtirishi “eng yuqori darajada” davom etayotganini ta’kidladi.

Uning so‘zlariga ko‘ra, Anqara AQSh, Misr va Hamas bilan doimiy G‘azo sulhi bo‘yicha doimiy aloqada bo‘lib, Turkiyaning razvedka boshlig‘i Sharm ash-Shayxda davom etayotgan muzokaralarda ishtirok etmoqda.

“Turkiya barcha samimiy tinchlik sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlaydi,” dedi Erdo‘g‘an, Isroilni muzokaralarni buzmaslik haqida ogohlantirar ekan. “Bizning ustuvor vazifamiz to‘liq va doimiy sulh, gumanitar yordamning to‘siqsiz yetkazilishi va Falastinliklar uchun G‘azoni qayta qurishdir.”

Suriyaga kelsak, Erdo‘g‘an Turkiya terrorchi SDF, PKK va YPG kabi tashkilotlar yoki boshqa xorijiy provokatsiyalar tufayli qayta beqarorlikka yo‘l qo‘ymasligini ta’kidladi.

“Bizning sabrimiz zaiflik sifatida qabul qilinmasligi kerak,” dedi u. “Biz hech qachon Suriyaning hududiy yaxlitligiga tahdid qilinishiga yo‘l qo‘ymaymiz. Anqara va Damashq bilan birlashganlar g‘alaba qozonadi.”

Turkiya mintaqaviy kuch sifatida o‘smoqda

Ozarbayjonga tashrifi haqida gapirar ekan, Erdo‘g‘an Turkiyaning Turkiy davlatlar tashkilotidagi (TDT) yetakchiligi endi faqat madaniy hamkorlik bilan cheklanmasligini ta’kidladi.

“TDT endi faqat madaniy ittifoq emas, balki strategik birdamlik platformasidir,” dedi u. “Razvedkadan tortib chegara xavfsizligi va kiber mudofaagacha, bizning hamkorligimiz chuqurlashmoqda.”

Uning so‘zlariga ko‘ra, Turkiyaning global ta’siri yana bir bor Isroil tomonidan hibsga olingan o‘nlab faollarni ozod qilishga erishilgan Sumud Flotilyasi operatsiyasi orqali namoyon bo‘ldi.

“Bu Turkiyaning tezkor gumanitar va diplomatik harakat qobiliyatini ko‘rsatdi,” dedi Erdo‘g‘an. “Biz har bir huquqbuzarlikni hujjatlashtirdik va adolatni diplomatiya va qonun orqali ta’minlaymiz.”