Dushanba kuni Pokiston qo‘shinlari Afg‘oniston bilan chegarada yuqori darajada hushyor holatda edi. Bu holat dam olish kunlari ikki tomon o‘rtasida yuz bergan og‘ir janglardan so‘ng yuzaga keldi. To‘qnashuvlarda o‘nlab odamlar halok bo‘lgan va bu mojaro AQSh Prezidenti Donald Trampning e’tiborini tortgan. Tramp ushbu vaziyatni hal qilishda yordam berishga tayyor ekanini bildirdi.
Qo‘shni davlatlar o‘rtasidagi savdo to‘xtab qolgan, chunki Pokiston 2 600 kilometr (1 600 mil) uzunlikdagi chegaradagi o‘tish joylarini yopdi. Bu esa ikki tomonda yuk ortilgan ko‘plab yuk mashinalarining to‘planib qolishiga sabab bo‘lgan, dedi Pokiston sanoat vakili.
Shanba kechasi boshlangan to‘qnashuvlarda o‘nlab Tolibon jangarilari halok bo‘lgan. Bu, 2021-yilda Tolibon Kobulda hokimiyatni qo‘lga kiritganidan beri ikki qo‘shni o‘rtasidagi eng qonli mojaro sifatida qayd etildi.
Bir paytlar ittifoqchi bo‘lgan tomonlar o‘rtasidagi keskinlik Islomobodning Tolibondan Pokistonda hujumlarni kuchaytirgan terrorchilarga qarshi chora ko‘rishni talab qilganidan so‘ng kuchaydi. Pokiston ularning Afg‘oniston hududidagi xavfsiz joylarda faoliyat yuritayotganini ta’kidlamoqda.
Tolibon esa Tehrik-e-Tolibon Pokiston (TTP) jangarilari o‘z hududida mavjudligini inkor etmoqda. TTP Pokiston armiyasi va tinch aholiga qarshi eng halokatli hujumlarni amalga oshirgan taqiqlangan guruh hisoblanadi. Tog‘li chegara hududlari ochiq bo‘lgani bois, TTP jangarilari erkin harakatlana olmoqda.
Terror sababli savdo to‘xtadi
Afg‘oniston Mudofaa vazirligi vakili Enoyatulla Xovarazmiy Reuters agentligiga bergan ma’lumotida, chegaradagi “joriy vaziyat” normal ekanini aytgan, biroq tafsilotlarni oshkor qilmagan.
Chegaradagi transport va piyodalar o‘tish joylari yopilgani sababli, savdo va boshqa ma’muriy ishlar bilan shug‘ullanuvchi barcha Pokiston davlat idoralari ham faoliyatini to‘xtatgan, dedi hukumatning yuqori lavozimli rasmiysi.
“Yuk ortilgan transport vositalari, jumladan konteynerlar va yuk mashinalari, chegaraning ikki tomonida to‘xtab qolgan,” dedi Pokiston–Afg‘oniston Qo‘shma Savdo va Sanoat Palatasi vitse-prezidenti Ziyo Ul Haq Sarhadi.
“Yangi meva va sabzavotlardan tashqari, ular import, eksport va tranzit tovarlarini tashimoqda. Bu holat ikki davlat va savdogarlarga millionlab rupiy zarar yetkazmoqda,” dedi u.
Pokiston qamalda qolgan va iqtisodiy jihatdan og‘ir ahvoldagi Afg‘oniston uchun asosiy oziq-ovqat va tovar manbai hisoblanadi.
Trampning e’tibori
Ushbu janglar AQSh Prezidenti Donald Trampning e’tiborini tortdi. U bu masalaga tez orada e’tibor qaratishini bildirdi.
“Men Pokiston va Afg‘oniston o‘rtasida urush ketayotganini eshitdim,” dedi Tramp yakshanba kuni Vashingtondan Isroilga uchayotganida Air Force One samolyotida jurnalistlarga.
“Men aytdim: qaytganimdan keyin bu masalani ko‘rib chiqaman. Bilasizmi, men boshqa mojarolarni ham hal qilyapman, chunki men urushlarni to‘xtatishda, tinchlik o‘rnatishda yaxshi odamman,” dedi Tramp.
Pokiston armiyasi dam olish kunlari bo‘lib o‘tgan to‘qnashuvlarda 23 nafar askarining halok bo‘lganini ma’lum qildi. Tolibon esa 9 nafar askarining halok bo‘lganini bildirdi.
Har ikki tomon bir-biriga ancha katta talafot yetkazganini da’vo qilmoqda, biroq bu da’volarni tasdiqlovchi mustaqil dalillar taqdim etilmagan.
Pokiston 200 dan ortiq Afg‘oniston Toliboni va ittifoqchi jangarilarni o‘ldirganini aytdi, Afg‘oniston esa 58 nafar Pokiston askarining halok bo‘lganini ma’lum qildi.
Tolibon yakshanba kuni Qatar va Saudiya Arabistonining iltimosiga binoan hujumlarni to‘xtatganini e’lon qildi.
