Hamas Isroilning G‘azo tomon yo‘l olgan Global Sumud Flotillasi to‘xtatilishini “fuqarolarga qarshi qaroqchilik va dengiz terrorizmi jinoyati” deb atab, “dunyodagi barcha erkinlik himoyachilarini” ushbu hujumni qoralashga chaqirdi.
Guruhning ta’kidlashicha, xalqaro suv hududida flotillani to‘xtatish, faollar va jurnalistlarni hibsga olish “xiyonatkorona tajovuz harakati” bo‘lib, bu Isroil tomonidan sodir etilgan jinoyatlar ro‘yxatiga yana bir qora dog‘ qo‘shadi.
Falastin Islomiy Jihodi ham shunga o‘xshash bayonot berib, reydni “dengiz qaroqchiligi va xalqaro hamda insonparvarlik konventsiyalarining ochiq buzilishi” deb atadi va Isroilni bortdagi ishtirokchilarning xavfsizligi uchun “to‘liq javobgar” deb hisoblashini bildirdi.
Xalqaro qoralash
BMTning bosib olingan Falastin hududlaridagi inson huquqlari bo‘yicha maxsus ma’ruzachisi Francheska Albanese Isroilning flotilla faollarini qo‘lga olishini “noqonuniy” deb atadi va G‘arb davlatlarini bu holatda sheriklikda aybladi.
Yevropa davlatlari ham o‘z tashvishlarini bildirishdi. Fransiya Isroildan “ishtirokchilarning xavfsizligini kafolatlash va ularga konsullik himoyasini ta’minlashni” talab qildi.
Shveytsariya flotillaga qarshi har qanday harakat “zarurat va mutanosiblik tamoyillariga rioya qilishi va bortdagilarning xavfsizligini ta’minlashi kerakligini” ta’kidladi.
Turkiya Tashqi ishlar vazirligi Isroil dengiz kuchlari tomonidan amalga oshirilgan bu harakatni “eng keskin so‘zlar bilan” qoralab, uni “terroristik harakat” deb atadi.
Ispaniya mintaqadagi konsulliklari “hushyor holatda” ekanini bildirgan holda vaziyatni yaqindan kuzatayotganini ma’lum qildi.
Belgiya Isroildan “xalqaro qonunlar, jumladan dengiz qonunlariga rioya qilishni va flotilla kemalarini himoya qilishni” talab qildi.
Irlandiya bu to‘xtatishni “tashvishli” deb atadi. Irlandiya Prezidenti Maykl Xiggins esa yanada keskinroq bayonot berib, Isroilning reydi va G‘azodagi yo‘llarni yopishini “butun dunyo uchun xavotirli” deb ta’kidladi.
U faollar xavfsizligi “barcha davlatlar uchun muhim masala” ekanini aytib, bu voqeani G‘azodagi “genotsid siyosati” bilan bog‘ladi.
Yevropa Parlamenti a’zolari ham o‘z fikrlarini bildirishdi. Italiyalik deputat Brando Benifey bu to‘xtatishni “noqonuniy va jinoyat” deb atab, xalqaro hamjamiyat flotillani himoya qilishi kerakligini ta’kidladi.
Janubiy Amerikadan e’tirozlar…
Janubiy Amerikadan ham qoralovlar yangradi. Kolumbiya Prezidenti Gustavo Petro ikki kolumbiyalik fuqaroni hibsga olish ortidan Isroilning diplomatik delegatsiyasini chiqarib yubordi va reydni Bosh vazir Benyamin Netanyaxu tomonidan amalga oshirilgan “yangi xalqaro jinoyat” deb atadi.
Braziliya bortdagi 15 fuqarosi uchun xavotir bildirdi, Venesuela esa bu to‘xtatishni “qo‘rqoqona qaroqchilik harakati” deb atadi.
Urugvay “jiddiy xavotir” bildirdi, Boliviya Prezidenti Luis Arse esa bu hujumni “xalqaro qonunlarning ochiq buzilishi” deb ta’kidladi.
Chili flotilladagi fuqarolarini qo‘llab-quvvatlashini tasdiqlab, Isroilni ularning xavfsizligi uchun javobgar deb hisoblashini bildirdi.
Osiyo davlatlarining noroziligi
Osiyo davlatlari ham Isroilning so‘nggi hujumini qoralashga qo‘shildi. Pokiston Bosh vaziri Shahboz Sharif bu hujumni “vahshiyona” deb atab, tinchlikka imkon berilishi va insonparvarlik yordami muhtojlarga yetkazilishi kerakligini aytdi.
Malayziya Bosh vaziri Anvar Ibrohim o‘z fuqarolari ishtirokida Tel-Avivni javobgarlikka tortish uchun barcha qonuniy choralarni ko‘rishini bildirdi.
Maldiv Prezidenti Muhammad Muizzu Isroilning hujumini “qabul qilib bo‘lmaydigan” deb atab, bunday holatlarga yo‘l qo‘yilmasligini ta’kidladi.
“Ozodlik va asosiy ehtiyojlardan mahrum bo‘lgan aholiga yordam olib ketayotgan gumanitar karvonga hujum qilish insoniyat va xalqaro qonunlarga jiddiy tahqirdir,” dedi Muizzu.
Global Sumud Flotillasi insonparvarlik yordami va tibbiy vositalarni olib, avgust oxirida yo‘lga chiqqan edi va odatiy sharoitlarda G‘azo sohiliga yetib borishi kutilgan edi.
Bu yillardagi eng yirik missiya bo‘lib, 50 ta kema va 45 dan ortiq davlatdan 500 dan ziyod faolni o‘z ichiga olgan edi.
