Avstraliya va Hindiston mudofaa vazirlari payshanba kuni Avstraliyaning Hind–Tinch okeani mintaqasida barqarorlikni qo‘llab-quvvatlashini bildirgan yangi ikki tomonlama xavfsizlik kelishuvi imzolashdi.
Avstraliya mudofaa vaziri Richard Marls, Rajnat Singxning 2013-yildan beri Avstraliyaga tashrif buyurgan birinchi hind mudofaa vaziri ekanini aytib, o‘z idorasining bayonotida shunday dedi:
“Avstraliya va Hindiston yuqori darajadagi xavfsizlik hamkorlaridir, mudofaa sohasidagi hamkorligimiz Hind–Tinch okeani barqarorligini ta’minlash yo‘lida amaliy natijalar bermoqda.”
Marls va Singx ikki armiya o‘rtasida qo‘shma xodimlar uchrashuvlari uchun forum yaratishni va suv osti qutqaruv sohasida hamkorlikni o‘z ichiga olgan bitimni imzolashdi.
Marls imzo marosimi oldidan shunday dedi:
“Bugun imzolanadigan ikki tomonlama kelishuvlar mudofaa hamkorligimizdagi muhim o‘sishni va kelajakdagi umumiy maqsadlarimizni aks ettiradi.”
Hindistonning joriy yil iyul oyida Avstraliyada har ikki yilda bir o‘tkaziladigan ko‘p millatli Talisman Sabre harbiy mashg‘ulotlarida ilk bor ishtirok etgani, ikki davlat o‘rtasidagi mudofaa sohasidagi aloqalar yanada mustahkamlanayotganini ko‘rsatdi.
Talisman Sabre 2005-yilda AQSh va Avstraliya o‘rtasidagi qo‘shma mashq sifatida boshlangan bo‘lib, bu yil 19 davlatdan 35 mingdan ortiq harbiy xodim qatnashdi.
Hindistonning AQSh–Xitoy raqobatidagi roli
Hindiston va Avstraliya, AQSh va Yaponiya bilan birgalikda Quad nomi bilan tanilgan ittifoqning bir qismidir.
To‘rt davlatning tashqi ishlar vazirlari iyul oyida Vashingtonda uchrashib, Hind–Tinch okeani mintaqasida dengiz xavfsizligi sohasida hamkorlikni kengaytirish qarorini qabul qilishdi.
Avstraliya Strategik Siyosat Instituti tahlil markazining katta tadqiqotchisi Raji Rajagopalanning so‘zlariga ko‘ra, Singxning Avstraliyaga tashrifi ham ramziy, ham amaliy jihatdan “nihoyatda muhim”dir.
Uning aytishicha, 12 yil davomida hech bir hind mudofaa vaziri Avstraliyani ziyorat qilmagan, ammo Richard Marls Hindistonga bir necha bor yuqori darajadagi uchrashuvlar uchun borgan.
Rajagopalan shunday dedi:
“Hindiston bu kabi ikki tomonlama munosabatlardan, Xitoy va AQSh o‘rtasida Hind–Tinch okeani mintaqasida davom etayotgan strategik raqobatda rol o‘ynash uchun foydalanmoqda.
Hindistonning AQSh bilan qanchalik yaqinlashishi esa, ko‘plab tarixiy ehtiyotkorlik omillariga bog‘liq.
Biroq Hindiston Xitoyni o‘zining birinchi raqamli milliy xavfsizlik muammosi sifatida amaliy tarzda tan olgan va Xitoy muammosini boshqarish uchun AQSh bilan ishlash zarurligini ham tushunib yetgan.”
Avstraliyaning yangi xavfsizlik ittifoqlari
Avstraliya Tinch okeani janubidagi orol davlatlari bilan ikki tomonlama xavfsizlik aloqalarini mustahkamlashni davom ettirmoqda.
Mamlakat dushanba kuni Papua-Yangi Gvineya bilan ikki davlat mudofaasini integratsiyalovchi bitimni imzoladi.
Bu, Avstraliyaning 1951-yilda AQSh va Yangi Zelandiya bilan imzolagan ANZUS shartnomasidan tashqari, mintaqadagi eng muhim mudofaa kelishuvlaridan biridir.
