AQSh prezidenti Donald Tramp dushanba kuni Isroil–Falastin mojarosini ikki davlat yechimi orqali hal etishni qo‘llab-quvvatlashdan bosh tortdi va hozirgi e’tiborining G‘azoni qayta tiklashga qaratilganini bildirdi.
“Men butunlay boshqa narsani nazarda tutyapman. Biz G‘azoni qayta tiklash haqida gapiryapmiz,” dedi Tramp Misrdan qaytish vaqtida Air Force One samolyotida jurnalistlarga.
Bu so‘zlar Misr prezidenti Abdul Fattah as-Sisining ikki davlat yechimi va mustaqil Falastin davlati haqidagi fikrlariga javoban aytildi.
“Men bir davlat, ikki davlat yoki ikki tomonlama davlat haqida gapirmayapman. Biz G‘azoni qayta qurish haqida gapiryapmiz,” dedi Tramp.
Dushanba kuni avvalroq Tramp va as-Sisi Misrning Sharm ash-Shayx kurort shahrida G‘azo sulh bitimini imzolash uchun 20 dan ortiq dunyo yetakchilarini qabul qildi. Bu bitimda Turkiya, Misr va Qatar kafolatchi sifatida ishtirok etdi.
“Ko‘pchilik bir davlat yechimini yoqlaydi. Ba’zilar ikki davlat yechimini afzal ko‘radi. Bu borada hali izoh bermadim,” dedi Tramp va G‘azo bo‘yicha kelajakdagi rejalar yuzasidan boshqa davlatlar bilan hamkorlik qilishini qo‘shimcha qildi.
Tramp chorshanba kuni Isroil va Hamas 29-sentabrda e’lon qilingan 20 bandlik reja asosida sulhga kelishgani haqida ma’lum qildi. Ushbu reja G‘azoda bo‘lgan barcha isroillik asirlarni taxminan 2 000 falastinlik mahbusga almashtirishni va Isroil qo‘shinlarini Falastin hududidan bosqichma-bosqich olib chiqishni nazarda tutadi.
G‘azo sulh bitimining birinchi bosqichi juma kuni kuchga kirdi va Trampning ikki yillik Isroil urushini tugatish rejasining bir qismi sifatida amalga oshirildi.
Rejaning ikkinchi bosqichi G‘azoda yangi boshqaruv mexanizmini yaratishni, Falastinliklar hamda arab-musulmon davlatlari qo‘shinlaridan iborat xavfsizlik kuchlarini shakllantirishni va Hamasni qurolsizlantirishni ko‘zda tutadi.
2023-yil oktyabr oyidan beri Isroilning hujumlari natijasida G‘azoda 67 800 dan ortiq falastinlik, asosan ayollar va bolalar halok bo‘lgan. Bu holat hududni yashash uchun butunlay yaroqsiz ahvolga keltirgan.
