Turkiya Prezidenti Rajab Toyyib Erdo'g'an turkiy davlatlarni mintaqada barqarorlik va xavfsizlikni ta'minlashda faolroq rol o'ynashga chaqirdi.
“Biz turkiy davlatlarning mintaqamiz barqarorligi va xavfsizligi uchun ko'plab yo'nalishlarda faolroq rol o'ynashi mumkinligiga ishonamiz,” dedi Erdo'g'an seshanba kuni Ozarbayjonning shimolidagi Gabala shahrida bo'lib o'tgan Turkiy davlatlar tashkilotining (TDT) 12-sammitida so'zlagan nutqida.
“Biz insoniyat vijdoniga og'ir botadigan ko'plab masalalarga BMT Xavfsizlik Kengashi befarq bo'lib qolayotgan xalqaro tizimga duch kelmoqdamiz,” deya xalqaro tizimni tanqid qildi u.
Erdo’g’an Suriyadagi voqealarga to'xtalib, shunday dedi: “Ko'plab qiyinchiliklarga qaramay, so'nggi to'qqiz oy ichida Suriya hukumatining erishgan yutuqlari kelajakka umid bilan qarashimizga sabab bo'lmoqda.”
U chuqurroq hamkorlikka chaqirdi: “Turkiy davlatlar sifatida biz Suriya hukumati bilan aloqalarimizni rivojlantirishimiz kerak.”
Janubiy Kavkaz haqida gapirar ekan, Erdo'g'an shunday dedi: “Biz voqealarni faqat kuzatib turmaymiz; mintaqada tinchlik va barqarorlikni ta'minlash uchun amalga oshirilayotgan qadamlarni chin dildan qo'llab-quvvatlaymiz.”
U Isroilning Qatarga qilgan so'nggi hujumlarini qoralab, shunday dedi: “Mintaqamiz barqarorligiga eng katta tahdid ushbu davlatning hozirgi rahbariyatidan kelmoqda.”
Erdo'g'an madaniy tashabbuslarga e'tibor qaratib, shunday dedi: “Umumiy alifbo borasida, Turkiya birinchi qadamni qo'ymoqda, jahon tan olgan qirg'iz yozuvchisi Chingiz Aytmatov va O'g'uznoma (O'g'uz turklarining afsonaviy hikoyalari) haqida umumiy alifboda asar nashr etmoqda.”
Turkiya tashqi ishlar vaziri Hakan Fidan, “Barqaror tinchlik va uzoq muddatli barqarorlik faqat TDT a'zo davlatlari o'rtasidagi doimiy muvofiqlik va hamkorlikni kuchaytirish orqali amalga oshirilishi mumkin”,-dedi.
Hakan Fidan Ozarbayjonning Gabala shahrida bo'lib o'tgan TDT Tashqi ishlar vazirlari kengashi yig'ilishida ham ishtirok etdi va nutq so'zladi.
Turkiy dunyo endi mintaqaviy muvozanatlarni shakllantiruvchi asosiy o'yinchi bo'lishi kerakligini ta'kidlagan Hakan Fidan, TDTning eng katta kuchi uning a'zolari o'rtasidagi o'sib borayotgan ishonch va hamkorlikda ekanligini aytdi.
U mintaqaviy va global muammolar oldida turkiy dunyo o'z pozitsiyasini belgilash va o'z vaqtida birgalikda qadamlar tashlash uchun ko'proq uchrashishi kerakligini ta'kidladi.
Seshanba kungi sammitning asosiy mavzusi “Mintaqaviy tinchlik va xavfsizlik” ekanligini eslatib, Fidan bu ularning umumiy geografiyasi kelajagi uchun eng muhim ustuvor vazifa ekanligini aytdi.
Fidan doimiy tinchlik va uzoq muddatli barqarorlik faqat a'zo davlatlar o'rtasidagi muvofiqlik va hamkorlikni doimiy ravishda kuchaytirish orqali amalga oshirilishi mumkinligini ta'kidladi.
Ushbu maqsadga erishish yo'li geosiyosiy masalalarda uyg'un harakat qilish, xalqaro platformalarda muvofiqlik va hamkorlikni kuchaytirish hamda global muhim masalalarda bir ovozdan gapirishdan o'tishini aytdi.
Shimoliy Kipr Turk Respublikasi (TRNC) 2022 yilda TDT kuzatuvchi davlatiga aylanganini eslatib, Fidan bu turkiy dunyo birligini mustahkamlaganini ta'kidladi.
U turkiy dunyoning ajralmas qismi bo'lgan turk kiprlik xalqiga nisbatan qo'llanilayotgan nohaq izolyatsiyani bekor qilish va ularning huquqlarini tan olish umumiy mas'uliyat ekanligini ta'kidladi.
Fidan, shuningdek, umumiy mintaqa barqarorligi uchun muhim ahamiyatga ega bo'lgan Janubiy Kavkazda barqaror tinchlikni ta'minlash yo'lida muhim yutuqlarga erishilganini aytdi.