Xitoyning yillik tashqi savdo profisiti birinchi bor 1 trillion dollardan oshdi. Dushanba kuni e’lon qilingan bojxona ma’lumotlariga ko‘ra, AQShga eksportdagi chuqurlashgan pasayishni qoplagan keskin eksport tiklanishi bunga asos bo‘ldi.
Noyabr oyida eksport o‘tgan yilga nisbatan 5,9 foizga oshdi va oktabrdagi pasayishni teskariga o‘girdi hamda prognozlardan yuqori bo‘ldi. Bu tiklanish AQShga eksport 28,6 foiz kamayib 33,8 milliard dollarga tushganiga qaramay ro‘y berdi. Bu esa Xitoyning yillar davom etgan bojxona tariflari urushlari va tobora kuchayib borayotgan texnologik cheklovlarning ta’sirini hanuz sezayotganidan darak beradi.
Tahlilchilarning aytishicha, rekord darajadagi bu profisit Xitoyning eksportini qanday qilib boshqa yirik bozorlariga yo‘naltirayotganini, shuningdek ichki deflyatsiya sharoitida kuchaygan narx raqobatining tashqi savdoni qanday qo‘llab-quvvatlayotganini aks ettiradi.
Capital Economics mutaxassisi Zichun Huang shunday yozdi: “AQShga eksportdagi sustlik boshqa bozorlarga jo‘natmalar orqali ortig‘i bilan qoplandi”, deya ta’kidlab, profisit kelasi yili yanada oshishini qo‘shimcha qildi.
Pekin uzoq davom etayotgan ko‘chmas mulk inqirozi, sustlashgan iste'mol xarajatlari va pandemiyadan keyingi nomutanosib o‘sish bilan kurashayotgan bir paytda, tashqi sektorning kengayishi iqtisodiyot uchun muhim tayanch bo‘lib qolmoqda. Import esa atigi 1,9 foiz oshdi. Bu, ichki talabdagi zaiflikni yaqqol ko‘rsatmoqda.
Xitoy–AQSh kelishuvi
Bu muhim burilish, Xitoy Prezidenti Si Szinpin va AQSh Prezidenti Donald Trumpning oktabr oyida Janubiy Koreyada o‘tkazilgan uchrashuvda kuchayib borayotgan savdo kelishmovchiliklarini to‘xtatishga kelishganidan atigi bir necha hafta keyin sodir bo‘ldi.
Kelasi yil oxirida tugashi kutilayotgan bu vaqtinchalik yumshash ayrim bojxona tariflari va eksport nazoratlarining kamaytirilishini o‘z ichiga oladi, biroq iqtisodchilar sulhning doimiy bo‘lishi shubhali ekanini ta’kidlashmoqda.
Xitoyning o‘sib borayotgan savdo nomutanosibligi esa chet elda yangi noroziliklarni kuchaytirmoqda. Fransiya Prezidenti Emmanuel Makron davlat tashrifi chog‘ida, agar Pekin Yevropa bilan ortib borayotgan savdo profisitini qisqartirmasa, Yevropa Ittifoqi bojxona tariflari joriy qilishi mumkinligi haqida ogohlantirdi.
Bu yil 5 foizlik o‘sishni maqsad qilgan Xitoy rahbarlari shu hafta o‘tkaziladigan muhim siyosiy yig‘ilishda iqtisodiy ustuvor yo‘nalishlarni muhokama qilishlari kutilmoqda.
