Yevropa Ittifoqi Rossiya energiyasiga bog‘liqlikni tugatish yo‘lida muhim qadam tashladi. Yevropa Ittifoqi hukumatlari “REPowerEU” strategiyasi doirasida Rossiya tabiiy gazini import qilishni bosqichma-bosqich to‘xtatish bo‘yicha yangi qoidalarni kelishib oldilar.
Taklif etilgan reglament Rossiyadan quvur orqali yetkaziladigan gaz va suyultirilgan tabiiy gaz (LNG) importini qonuniy asosda bosqichma-bosqich taqiqlashni nazarda tutadi. To‘liq taqiq 2028-yilning 1-yanvaridan kuchga kirishi rejalashtirilgan.
“Energiya jihatidan mustaqil Yevropa – kuchli va xavfsiz Yevropadir,” dedi Daniya iqlim, energetika va kommunal xizmatlar vaziri Lars Aagaard Yevropa Kengashi tomonidan e’lon qilingan bayonotda.
“So‘nggi yillarda Rossiya gaz va neftini Yevropadan chiqarib tashlash uchun ko‘p mehnat qildik, lekin hali maqsadga erishganimiz yo‘q. Shu sababli, Daniya raisligi Yevropa energetika vazirlarining ushbu qonunchilikni qo‘llab-quvvatlashini ta’minlagani juda muhimdir. Bu qonun Rossiya gazining Yevropa Ittifoqiga kirishini butunlay taqiqlaydi,” deya qo‘shimcha qildi u.
Kengash pozitsiyasiga ko‘ra, Rossiya gazining importi 2026-yilning 1-yanvaridan boshlab taqiqlanadi, mavjud shartnomalar uchun esa o‘tish davri belgilangan. 2025-yil 17-iyungacha imzolangan qisqa muddatli shartnomalar 2026-yilning iyunigacha davom etishi mumkin, uzoq muddatli shartnomalar esa 2028-yil boshigacha amal qiladi.
A’zo davlatlar taqiqni amalga oshirishni ta’minlash uchun yangi bojxona va ruxsatnoma qoidalarini ham qo‘llab-quvvatladilar. Bu qoidalar gaz importi uchun hujjatlar talabini va LNG yuklarining kelib chiqishini tekshirishni o‘z ichiga oladi.
Rossiya gazini endi olmayotgan davlatlar milliy diversifikatsiya rejalarini taqdim etishdan ozod qilinadi, boshqa davlatlar esa muqobil ta’minot manbalarini qanday ta’minlashlarini ko‘rsatishlari kerak bo‘ladi.
Ushbu kelishuv Yevropa Parlamenti bilan muzokaralar uchun asos yaratadi. Reglament yakuniy tasdiqlanishidan oldin Parlament o‘z pozitsiyasini qabul qilishi kerak.
