Japoniyalik olimlar Shimon Sakaguchi va Susumu Kitagawa tibbiyot hamda kimyo sohalaridagi ilg‘or ilmiy yutuqlari uchun Stokgolmda Nobel mukofotiga sazovor bo‘lishdi.
Shvetsiya qiroli XVI Karl Gustav chorshanba kuni Stokgolm Kontsert zalida bo‘lib o‘tgan tantanali marosimda Osaka universitetining 74 yoshli hurmatli professori Sakaguchi va Kioto universitetining taniqli professori Kitagawaga oltin medallar va diplomlarni topshirdi.
Kyodo axborot agentligining xabariga ko‘ra, bu voqea Yaponiyada bir yil ichida ikki alohida yo‘nalishda Nobel mukofotining taqdim etilishi so‘nggi 10 yilda birinchi marta kuzatilayotgan holatdir.
Tibbiyot bo‘yicha Nobel mukofotini olgan Sakaguchi, boshqa T-hujayralarning sog‘lom hujayralarga hujum qilishining oldini oladigan “tartibga soluvchi T-hujayralar”ni (Treg) kashf qilgani bilan tanilgan. Bu kashfiyot autoimmun kasalliklar, saraton va boshqa sog‘liq muammolari uchun yangi davolash usullariga yo‘l ochdi.
Kimyo bo‘yicha Nobel mukofotiga sazovor bo‘lgan Kitagawa esa metan va azot kabi gazlarni saqlashi va chiqarishi mumkin bo‘lgan g‘ovak materiallar — metall-organik karkaslarni ishlab chiqqani uchun e’tirof etildi.
Har bir Nobel mukofoti 11 million kron (taxminan 1,2 million AQSh dollari) miqdoridagi mukofot bilan birga beriladi. Sakaguchi va Kitagawa mukofotni o‘z yo‘nalishlaridagi yana ikki nafar tadqiqotchi bilan bo‘lishdi.
Shu tariqa Yaponiya hozirga qadar jami 31 nafar Nobel laureatini yetishtirgan bo‘ldi. Ularga o‘tgan yili yadro quroliga qarshi faoliyati uchun Nobel tinchlik mukofotiga sazovor bo‘lgan atom bombasi qurbonlari uyushmasi — Nihon Hidankyo guruhi ham kiradi.
