Turkiya Prezidenti Rajab Tayyip Erdo‘g‘an va Italiya Bosh vaziri Jorjiya Meloni Rimda o‘z mamlakatlari o‘rtasidagi to‘rtinchi hukumatlararo sammitda uchrashmoqda. Bu uchrashuv ikki davlat o‘rtasidagi mudofaa va savdo sohalarida yangi sur’atlar paydo bo‘layotgan bir paytga to‘g‘ri kelmoqda.
Ikki yetakchi ilgari Birlashgan Millatlar Tashkiloti va NATO sammitlari kabi ko‘p tomonlama tadbirlarda uchrashgan. Ular Ukraina urushi, Suriya hukumatining xalqaro hamjamiyatga qayta integratsiyasi, shuningdek, mudofaa va savdo hamkorligini mustahkamlash kabi geosiyosiy masalalarni muhokama qilishgan.
Bu hamkorlikning chuqurlashayotganining ko‘plab belgilari bor, ayniqsa mudofaa sohasidagi hamkorlik alohida e’tibor markazida. 7-aprel kuni Italiya Mudofaa vaziri Guido Krosetto Anqaraga tashrif buyurib, Turkiya mudofaa vaziri Yashar Guler bilan ikki NATO ittifoqchisi o‘rtasidagi harbiy aloqalarni mustahkamlash masalasida muzokaralar olib bordi.
Yil boshida Turkiyaning yetakchi dron ishlab chiqaruvchi kompaniyasi Baykar, o‘zining uchuvchisiz tizimlari Ozarbayjon, Liviya, Ukraina va Efiopiyada qo‘llanilgan, Italiya aviatsiya va mudofaa giganti Leonardo SpA bilan strategik kelishuv imzoladi. O‘tgan yil oxirida esa Baykar Piaggio Aerospace kompaniyasini sotib oldi.
“Baykar bilan birgalikda biz mudofaa sohasining kelajagida tobora muhim rol o‘ynaydigan uchuvchisiz texnologiyalar sohasida yangi yetakchi o‘yinchini yaratmoqdamiz,” dedi Leonardo bosh direktori Roberto Chingolani. Ushbu hamkorlik Yevropaning 100 milliard dollarlik mudofaa bozorida yangi imkoniyatlarni ochishi kutilmoqda.
Savdo hajmini oshirish
Prezident Erdo‘g‘anning Rimga tashrifi faqat mudofaa masalalari bilan cheklanmaydi, balki savdo aloqalarini mustahkamlashni ham o‘z ichiga oladi. Ikki yetakchi o‘rtasidagi yuqori darajadagi siyosiy sammit bilan bir qatorda, 500 dan ortiq turk va italyan tadbirkorlarini birlashtiruvchi biznes forumi o‘tkaziladi. Bu forum iqtisodiy hamkorlikni chuqurlashtirish va yangi investitsiya imkoniyatlarini o‘rganishga qaratilgan.
Ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo hajmi so‘nggi yillarda sezilarli darajada oshdi. 2019 yilda 10 milliard dollarni tashkil etgan savdo hajmi 2024 yil oxiriga kelib 32,2 milliard dollarga yetishi kutilmoqda, deydi Turkiyaning Italiyadagi elchisi Elif Chomog‘lu Ulgen.
“Biz juda hayajondamiz. Menimcha, bu yerda barcha turklar bir xil hayajonni his qilmoqda,” dedi Turkiya elchisi Anadolu Agentligiga (AA) bergan intervyusida. U elchixona va uning turk hamda italyan hamkorlari ushbu sammitga uzoq vaqtdan beri tayyorgarlik ko‘rganini ta’kidladi. Shuningdek, italyan tomonida ham shunga o‘xshash hayajon borligini qayd etdi.
O‘tgan yilga kelib, Italiya Turkiyada yirik investor bo‘lib qolmoqda. Hozirda mamlakatda 1,600 dan ortiq italyan kapitaliga ega kompaniyalar faoliyat yuritmoqda, ularning investitsiyalari 5 milliard dollarga yetgan, deydi Istanbulda joylashgan Turkiya-Italiya Ish Kengashi (DEİK) prezidenti Lale Chander.
“Investitsiyalar avtomobilsozlik, energetika, infratuzilma, logistika, bank va oziq-ovqat kabi sohalarda to‘plangan. Fiat, Pirelli, Eni va Barilla kabi kompaniyalar Turkiyada ko‘p yillardan beri samarali faoliyat yuritmoqda,” dedi Chander AAga Erdo‘g‘an va Meloni uchrashuvi oldidan.
Ayni paytda, turk bizneslari Italiyada, ayniqsa, to‘qimachilik, oziq-ovqat va avtomobil qismlari sohalarida tobora ko‘proq ko‘zga tashlanmoqda. “Yuqori texnologiyalar va ilmiy-tadqiqotga yo‘naltirilgan investitsiyalarga o‘tish aniq ko‘rinmoqda, bu esa turk kapitalining chet elda tabiati o‘zgarayotganini ko‘rsatadi,” deya qo‘shimcha qildi Chander.
