UNESCOning Parijdagi bosh qarorgohida marhum qirg‘iz yozuvchisi, jurnalisti, diplomati va davlat arbobi Chingiz Aytmatovni sharaflashga bag‘ishlangan konferensiya bo‘lib o‘tdi.

Mazkur tadbir Qirg‘izistonning UNESCOdagi Doimiy vakolatxonasi va TURKSOY (Turkiy madaniyat xalqaro tashkiloti) hamkorligida tashkil etildi. "Chingiz Aytmatov va UNESCO: Dunyo birligini ta’minlovchi umumiy meros" nomli tadbirda Aytmatovning hayotiga bag‘ishlangan hujjatli film namoyish etildi va unda diplomatlar, madaniyat arboblari hamda xalqaro mehmonlar ishtirok etdi.

Qirg‘izistonning UNESCOdagi vakili Sadik Sher-Niyaz film Aytmatovning barhayot merosini namoyish etishga qaratilganini ta’kidladi. Parijda o‘tkazilgan ushbu tadbir Aytmatovning global merosi va madaniy xotira hamda inson qadr-qimmatiga oid davomiy xabarini yoritib berdi. Turkiyaning UNESCOdagi vakili uni "20-asrning eng buyuk ovozlaridan biri" deb atadi.

"Bu film meni go‘yo uyga qaytgandek his qildirdi. Aytmatov har doim insonlar, ishchilar va onalar haqida gapirgan. Biz uning qoldirgan merosidan faxrlanishimiz mumkin," dedi u.

"Bu murakkab davrda, menimcha, u hali ham butun insoniyatga yo‘l ko‘rsatmoqda," deya qo‘shimcha qildi Sher-Niyaz. U, shuningdek, Turkiyaning UNESCOdagi vakili Gülnur Aybetga o‘z hissasi uchun minnatdorchilik bildirdi va Aytmatov qirg‘iz madaniy arboblari ro‘yxatida birinchi o‘rinda turishini ta’kidladi.

"20-asrning eng buyuk ovozlaridan biri"

Aybet Aytmatovni "20-asrning eng buyuk ovozlaridan biri" deb ta’rifladi. "Aytmatov nafaqat qirg‘iz adabiyotining yetakchi yozuvchilaridan biri, balki turkiy dunyo va jahon adabiyotining muhim arbobi edi," dedi u. Uning asarlari 170 tilda tarjima qilinib, xalqaro o‘quvchilar auditoriyasiga yetib borgan.

Aybetning so‘zlariga ko‘ra, uning yozuvlari tinchlik va birdamlik xabarlarini o‘z ichiga oladi. "Kollektiv xotiraning chuqurligidan, uning qalamidan insoniyatning umumiy muammolariga universal javoblar izlayotgan vijdon kabi so‘zlar chiqadi," dedi u. Aytmatov insonlar, tabiat va jamiyat o‘rtasidagi munosabatlarni falsafiy chuqurlik bilan yoritib berganini ta’kidladi.

Azerbayjonning UNESCOdagi vakili Elman Abdullayev Aytmatovni "butun insoniyatning faxri" deb atadi, TURKSOY bosh kotibi Sultan Rayev esa uni "millatlar o‘rtasida ko‘priklar qurgan gumanist" sifatida ulug‘ladi.

"Aytmatov Markaziy Osiyoni dunyoga ochdi," dedi Rayev. "Uning romanlari inson qadr-qimmati, tabiat va tinchlikni yoritadi. Uning 'mankurt' tushunchasi o‘z ildizlari va xotirasidan uzilgan odamlarning fojiasini aks ettiradi – bu o‘z o‘tmishi bilan aloqani yo‘qotgan jamiyatlar uchun ogohlantirishdir."